Wat zijn suikerbieten: het gebruik en de teelt van suikerbieten

We hebben de laatste tijd veel gehoord over glucosestroop, maar suikers die worden gebruikt in commercieel verwerkt voedsel zijn afkomstig van andere bronnen dan maïs. Suikerbietenplanten zijn zo'n bron.

Wat zijn suikerbieten?

Een gecultiveerde plant van Beta vulgaris, is de suikerbietenteelt verantwoordelijk voor ongeveer 30 procent van de suikerproductie in de wereld. De meeste suikerbietenteelt vindt plaats in de Europese Unie, de Verenigde Staten en Rusland. De Verenigde Staten oogsten meer dan een miljoen hectare aan groeiende suikerbieten en we gebruiken het allemaal, alleen de E.U. en Oekraïne zijn belangrijke exporteurs van suiker uit bieten. De suikerconsumptie per land is enigszins cultureel, maar lijkt direct te correleren met de relatieve rijkdom van de natie. Daarom zijn de Verenigde Staten de grootste consument van suiker, bieten of anderszins, terwijl China en Afrika de laagste zijn in hun inname van suiker.

Dus wat zijn deze suikerbieten die ons zo waardevol lijken? De sucrose die voor velen van ons zo verslavend en wenselijk is, komt van de knol van de bietenwortelplant, dezelfde soort die snijbiet, voederbieten en rode bieten omvat, en ze zijn allemaal afkomstig van de zeebiet.

Bieten worden al sinds de tijd van het oude Egypte gekweekt als voer, voedsel en voor medicinaal gebruik, maar de verwerkingsmethode waarmee de sucrose wordt gewonnen, kwam tot stand in 1747. De eerste commerciële suikerbietenfabriek in de Verenigde Staten werd in 1879 geopend door E.H. Dyer in Californië.

Suikerbietenplanten zijn biënnales waarvan de wortels tijdens het eerste groeiseizoen hoge reserves van sucrose hebben. De wortels worden vervolgens geoogst voor verwerking tot suiker. Suikerbieten kunnen worden gekweekt in verschillende klimatologische omstandigheden, maar voornamelijk suikerbieten worden gekweekt op gematigde breedtegraden tussen 30-60 graden N.

Gebruik van suikerbieten

Hoewel het meest gebruikelijke gebruik voor gekweekte suikerbieten voor verwerkte suiker is, zijn er verschillende andere toepassingen van suikerbieten. In Tsjechië en Slowakije wordt van de bieten een sterke, rumachtige, alcoholische drank gemaakt.

Ongeraffineerde siroop gemaakt van suikerbieten is het resultaat van geraspte bieten die een paar uur gekookt en vervolgens geperst zijn. Het sap dat uit deze puree wordt geperst, is dik als honing of melasse en wordt gebruikt als sandwich-spread of om ander voedsel te zoeten.

Deze siroop kan ook worden ontsuikerd en wordt vervolgens op veel Noord-Amerikaanse wegen als ontijzingsmiddel gebruikt. Deze “melasse” van suikerbieten werkt beter dan zout, omdat het niet corrodeert en bij gebruik in combinatie het vriespunt van het zoutmengsel verlaagt, waardoor het effectiever is bij lage temperaturen.

De bijproducten van de verwerking van de bieten tot suiker (pulp en melasse) worden gebruikt als vezelrijk aanvullend diervoeder. Veel veeboeren laten in de herfst grazen in de bietenvelden om de bietentoppen als veevoeder te gebruiken.

Deze bijproducten worden niet alleen zoals hierboven gebruikt, maar ook bij de productie van alcohol, commercieel bakken en in geneesmiddelen. Betaïne en Uridine worden ook geïsoleerd uit de bijproducten van de verwerking van suikerbieten.

Afvalkalk dat wordt gebruikt voor het aanpassen van grond om de pH-waarde van de bodem te verhogen, kan worden gemaakt van de bijproducten van de bietenverwerking en het behandelde afvalwater van de verwerking kan worden gebruikt voor irrigatie van gewassen.

Net zoals suiker een brandstof is voor het menselijk lichaam, zijn er door BP in het Verenigd Koninkrijk suikeroverschotten gebruikt om biobutanol te produceren.